Ocak Dede Türbesi, Espiye’ye bağlı Arpacık köyünün kurucusu olduğu bilinen zâtın ebedi istirahatgâhıdır. Ahali arasında saygın bir önder olarak bilinen zât, “Ocak Dede” namıyla anılmış olup, köye geldiği dönemden itibaren yöreye üstün hizmetlerde bulunmuştur. Ocak Dede’nin başka bir ada sahip olup olmadığı konusunda şimdilik bir delil yoktur. Yöreyi Türk-İslam medeniyetine kazandıran gönül erlerinden biridir.1400’lü yılların ilk çeyreğiyle 1500’lü yılların ilk çeyreğini kapsayan zaman diliminde yaşadığı bilineni ancak doğum ve ölüm tarihleri kesin olarak bilinmeyen Ocak Dede, Ahmet Yesevî Dergâhı’ndan yetişmiş, Anadolu’da Ahilik öğretileriyle dine ve ilme katkılar sağlamış olan âlimlerin silsilesine mensuptur.  1461’de Osmanlı Devleti’nin yöreyi fethederek Türk-İslam iskânına açması yolunda büyük hizmetler veren Ocak Dede’nin, Hacı Bektaş Veli’nin müritlerinden olduğu bilinmektedir. Yaşadığı dönemde, orta yaşlarda Arpacık Köyü’ne gelen Ocak Dede, komşu köylere de hizmet görevini yükümlenmiş olup, burada dini ve ilmi faaliyetlerde bulunmuştur. Hayati telkin ve nasihatleriyle yörede halkın gündelik yaşamında sosyal düzeni sağlama görevinde bulunmuştur. Bugün Arpacık köyünde Ocak Dede’nin nasihatleri hâlâ bilinmekte ve etkisini korumaktadır.

Ocak Dede, Hacı Bektaş Veli’nin müritlerinden olan ve Kürtün yöresinde dergahı olduğu bilinen Güvenç Abdal’a ocaktan bağlıdır. Hacı Bektaş Veli ile kan bağı olduğu da rivayet edilmektedir.