Bugün Espiye ilçesine bağlı birer köy olan Akkaya, Avluca ve Yeniköy köyleri, 1990 yılına kadar Yağlıdere merkez bucağına bağlıydı. 1990’da yetkili mercilerin girişimleriyle konu hükümete taşınmıştı ve Espiye’nin yüksek kesimlerindeki bu köylerin Yağlıdere’den ayrılarak Espiye ilçesine bağlanmasıyla köylülerin pek çok sorunu çözülmüş oldu. Harita üzerinden daha iyi anlaşılacağı açık olan bu idarî güncellemenin gerekçeleri açıktı. Zikredilen üç köy, bağlı bulunduğu Yağlıdere’ye uzak iken aralarında Espiye ilçesi bulunuyordu. Yani bağlı bulundukları Yağlıdere’ye resmî işlemler için gidecek olan köylüler önce Espiye’ye inip, buradan Yağlıdere’ye geçmek zorundalardı. Aynı havzada ikisi yan yana ve biri karşıda kalan Akkaya, Yeniköy ve Avluca’nın zaten Yağlıdere’ye sınırı yoktu. Kısacası, bu üç köy Yağlıdere’ye nispeten Espiye merkezine çok daha yakındı ve zaten sosyoekonomik ilişkileri de Espiye’ye endeksliydi. 1990’a gelindiğinde resmî girişimlerde bulunan yetkililer, bu sorunu çözdüler ve adı geçen üç köy Espiye’ye bağlandı. Bunun hazırlıkları ise yazışmalardan anlaşıldığına göre 1989’da İçişleri Bakanlığı tarafından tamamlanmıştı (BCA, 030 11 1 00 4 10 2).
Devlet Arşivleri’nden edindiğimiz belgeler ışığında Akkaya, Avluca ve Yeniköy köylerinin Yağlıdere’den alınarak Espiye’ye bağlanması sürecine dair yazışmaları ve alınan kararları burada nakledeceğiz. Belgelerde aktarıldığı haliyle, bu üç köyün Espiye’ye bağlanma gerekçelerini aktaralım:
“Gerekçe
Giresun İli Yağlıdere İlçesi Merkez Bucağına bağlı Akkaya, Avluca ve Yeniköy Köylerinin, buradan ayrılarak aynı İl’in Espiye İlçesi Merkez Bucağına bağlanması konusunda düzenlenen işlem dosyaları, Giresun Valiliğinin 20.01.1989 tarihli ve İd. Ku. 10-3/54, 56, 57 sayılı yazıları ekinde Bakanlığımıza gelmiştir.
Konu hakkındaki işlem dosyalarının incelenmesi sonucu;
1-İl İdare Kurulunca alınan 08.11.1988 tarihli ve 10-3/568, 569, 570 sayılı kararlarda; Akkaya, Avluca ve Yeniköy Köyleri ile Yağlıdere İlçesi arasında doğrudan ulaşımı sağlayan yolun bulunmadığı, halkın Yağlıdere İlçesine gitmek için Espiye İlçesini dolaşmak mecburiyetinde kaldığı, köylerin ekonomik ve pazar Espiye ilçesi ile sürdürdüğü, bağlılık değişikliği ile kamu hizmetlerinden yararlanmanın kolaylaşacağı, sınır ve orta malların kullanımı konusunda herhangi bir anlaşmazlığın çıkmayacağı belirtilerek, anılan köylerin Espiye ilçesi Merkez Bucağına bağlanmasının uygun görüldüğü, İl Genel Meclisince alınan 09.12.1988 tarihli ve 52, 53, 54 sayılı kararlarda ve 18.01.1989 tarihli Vali görüşünde bu hususun ve teklifin aynen kabul edildiği,
2-Yağlıdere İlçesine; Akkaya köyünün 46 km., Avluca köyünün 49 km. Yeniköy köyünün 49 km., Espiye İlçesine ise Akkaya’nın 32 km. Avluca’nın 35 km., Yeniköy’ün 35 km. mesafede olduğu ve bu birimlerin bağlanmak istediği idari birimle arazi irtibatlarının bulunduğu,
3-Bu konuda yapılan halk oylamasına; Akkaya Köyünde 292 seçmenden 196 sının katıldığı ve 180 seçmenin olumlu, Avluca Köyünde 376 seçmenden 242 sinin katıldığı ve 233 seçmenin olumlu, Yeniköy Köyünde 308 seçmenden 221 inin katıldığı ve 217 seçmenin olumlu oy kullandığı,
4-Yetkili kurullarca alınan kararlarda köylerin coğrafi, iktisadi ve sosyal durumlarının değerlendirildiği,
Anlaşılmıştır.
Bu değerlendirmeler sonucunda, bölgenin coğrafi durumu, iktisadi şartları ve kamu hizmetlerinin gerekleri açısından İl’i yetkili kurullarınca alınan kararlar ve Vali görüşü yerinde bulunarak, Giresun ili Yağlıdere İlçesi Merkez Bucağına bağlı Akkaya, Avluca ve Yeniköy Köylerinin, buradan ayrılarak aynı İl’in Espiye İlçesi Merkez Bucağına bağlanması; 5442 sayılı İl İdaresi Kanununun 2. maddesinin (B) ve 7267 Sayılı Kanunla değişik (D) fıkralarına göre uygun görülmüş ve kararı hazırlanmıştır (BCA, 030 11 1 00 4 10 4, BCA, 030 11 1 00 4 10 5).
8 Şubat 1990’da, Cumhurbaşkanı Turgut Özal, Başbakan Yıldırım Akbulut ve İçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu’nun imzalarıyla alınan karar (Karar/90-36525) şöyledir: “1-Giresun İli Yağlıdere İlçesi Merkez Bucağına bağlı Akkaya, Avluca ve Yeniköy Köylerinin buradan ayrılarak aynı İl’in Espiye İlçesi Merkez Bucağına bağlanması; 5442 sayılı İl İdaresi Kanununun 2. Maddesinin (B) ve 7267 sayılı Kanunla değişik (D) fıkralarına göre kararlaştırılmıştır. 2-Bu kararı İçişleri Bakanı yürütür.”
(BCA, 030 11 1 00 4 10 3). MEVLÜT KAYA