Bu yazıda, İzmir BB. APİKAM’dan 2009’da kopyasını edinmiş olduğum İkdam gazetesinin 12 Eylül 1925 tarihli sayısında yer alan, Giresun’a dair bazı haberleri paylaşmak istedim.
Osmanlı’dan Cumhuriyet’e, adı daima fındıkla birlikte anılagelen Giresun’un fındık ticaretine dair “Giresun’da Fındık” başlığıyla şöyle bir habere yer verilmiştir:
“Sevkiyat başlamış ve 15 günde yedi bin çuval sevk edilmiştir.
Giresun: 4 Eylül (Muhabir-i mahsusamızdan)-
Malumat-ı ticariye: 16 Ağustos’tan itibaren iskelemizden fındık ve fındık içi sevkiyatına başlanılmış, on beş gün içinde yedi bin çuval sevkiyat yapılmıştır. Sevkiyat-ı mezkûrenin kısm-ı azamı doğrudan doğruya Avrupa’yadır. Yalnız “Bake” vapuruna üç bin çuval fındık içi bir posta da Marsilya’ya yüklenmiştir.
Mevsim hesabıyla olan iktisadi durgunluk zail olmuş; manifatura üzerine dahi işler başlamıştır. Bir haftadır havaların yağmurlu gitmesi yüzünden fındık piyasası birkaç kuruş düşmüştür. Tüccarâna kolaylık olmak üzere iskele suret-i muntazamada belediye tarafından tamir edilmektedir.
Öncesinde olduğu gibi Cumhuriyetin ilk yıllarında da çeşitli yararlı cemiyetler, teşkilatlar kurulmuş olan Giresun’da söz konusu cemiyetlerin geliştirilmesi adına fındık bağışları yapıldığı görülmektedir. Tayyare Cemiyeti, Türk Ocağı ve yanı sıra çeşitli spor kulüplerinin teşkili ve faaliyetleri de Giresun’da sıklıkla göze çarpmaktadır. Elbette ki bu teşkilatların maddi veya idari sıkıntılarının basına yansımalarının, çözüm içerikli/odaklı yazılarla karşımıza çıktığı anlaşılmaktadır.
“Cemiyetlerde: Tayyare Cemiyeti’nde fındıktan alınan teberruat Ağustos ayı zarfında iki bin lirayı mütecavizdir.
31 Ağustos Tayyare Bayramı şehir baştanbaşa sancaklarla donatılmak suretiyle tes’îd olunmuştur. Yalnız hiçbir kulüp layıkı veçhile bu bayramda alakadar olamamıştır.
Cemiyet-i mezkûrenin o günkü rozet hasılatı yüz liradır.
Türk Ocağı her akşam gençlerle dolmaktadır.
Çınarlar Spor Kulübü dahi faaliyete geçmiştir. İntihabata dair mıntıka ile Çınarlar Spor Kulübü arasında ihtilaf hâsıl olmuş ve henüz bir netice vermemiştir.
Mıntıka heyeti, mezkûr kulüp heyet idaresini davet ederek mezkûr mesaili görüşeceklerdir.
Türk Ocağı futbol takımı egzersizlere başlamıştır. Yakında mıntıkanın tayin edeceği günlerde maçlar başlayacaktır. Mektep müdürü Zeki Bey’in gayret ve hamiyetiyle Jandarma Mektebi bahçesinde tenis mahalli yaptırılmış, heveskârlar her akşam egzersiz yapmaktadırlar. 4 Eylül 341 Cuma günü Türk Ocağı’nda heyet-i idare intihab olunacaktır.
Matbuat: Gazetecilik âleminde diğer vilayetleri geride bırakan “Giresun” altı aydır gazetesiz kalmıştı. Mukaddema Bilgi Yurdu tarafından neşr olunan “İzler” mecmuasının sahibi tarafından neşrine devam edilecektir. İzler’in; ilk nüshasını İstanbul matbuatının çok takdirini kazanmıştı. Yakında ikinci nüshası çıkacaktır. Muallimler tarafından neşr olunan “Şen Yuva” mecmuasının dahi Teşrinievvelden itibaren neşrine devam olunacaktır. Bir müddet muvakkate için tatil-i neşriyat eden “Işık” gazetesinin dahi neşrine devam edeceğini istihbar ettim.” (Derviş, “Giresun’da Fındık”, İkdam Gazetesi, 12 Eylül 1925).
İlave etmeliyiz ki gerçekten de Giresun basını Osmanlı’nın son yıllarından Cumhuriyet’in ilk yıllarına dek oldukça önemli bir yerdedir: “Giresun Gazetesi: 1910, Giresun’da Maârif: 1910, Karadeniz Gazetesi: 1910, Kavlak: 1912, Işık Gazetesi (Giresun’da Işık): 1918-1927, Gedikkaya Gazetesi: 1920, Yeni Giresun: 1920, Genç Mektepliler: 1924, Yeni Yol: 1924, Şen Yuva: 1924-1925, Yeşil Giresun: 1925, İzler: 1925-1927, Hakikat Gazetesi: 1926, Hâdim-i Millet: 1928” (Nâzım H. Polat, “Türkiye’de Yerel Basının Gelişimine Kısa Bir Bakış”, TÜBAR-XII/2002-Güz, s.17).
Araştırmacı-yazar Ayhan Yüksel’in Giresun yöresiyle ilgili çalışmalarında ve Doç. Dr. Hatem Türk’ün çalışmalarının yanı sıra danışmanlığını yapmış olduğu lisansüstü tezlerinde, Giresun’un basın geçmişine dair ayrıntılı/çok önemli bilgiler bulunduğunu özellikle belirtmek isterim.Mevlüt KAYA
